اولويت‌هاي پژوهشي گروه اقتصاد

الف - موضوعات فلسفه اقتصاد اسلامی

چيستي و كاركرد  فلسفه اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  1. مفهوم‌شناسي فلسفه اقتصاد و فلسفه اقتصاد اسلامي

  2. رابطه فلسفه اقتصاد و فلسفه اقتصاد اسلامي

  3. كاركرد فلسفه اقتصاد و فلسفه اقتصاد اسلامي

  4. مفهوم و كاركرد مباني فلسفي اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  5. موضوعات بحث در فلسفه اقتصاد و اقتصاد اسلامي

معرفت‌شناسي اقتصاد  و اقتصاد اسلامي

  1. چيتسي و كاركرد مباحث معرفت‌شناسي اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  2. پیش فرض های معرفت شناختی اقتصادمتعارف و اسلامي

  3. رابطه اقتصاد اثباتي، هنجاري و سياست اقتصادي در اقتصاد متعارف و اسلامي

  4. واقع‌گرايي و ناواقع‌گرايي در اقتصاد متعارف و اسلامي

هستي شناسي اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  1. پیش فرض های هستي‌شناختي اقتصاد متعارف و اسلامي

  2. نقد و ارزيابي نظريه انتخاب عقلايي در اقتصاد متعارف با رويكرد اسلامي

  3. جايگاه فرض انسان اقتصادي در اقتصاد اسلامي

ارزش‌شناسي اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  1. ارزيابي فروض ارزشي نهفته در اقتصاد متعارف

  2. مكتب اخلاقي در اقتصاد متعارف و اسلامي

  3. ارزيابي ارزش‌هاي اخلاقي پايه در اقتصاد متعارف و اسلامي (كارايي، رفاه، عدالت، برابري، ازادي)

     

روش‌شناسي اقتصاد و اقتصاد اسلامي

  1. نقد و بررسي مكاتب روش‌شناختي در اقتصاد متعارف

  2. امکان تمایز روش اقتصاد اثباتی- هنجاری در اقتصاد متعارف و اسلامي

  3. تمايزات روش‌شناسي در اقتصاد متعارف و اسلامي

  4. روش‌شناسي كشفي در اقتصاد اسلامي

  5. جايگاه تجربه در روش‌شناسي اقتصاد متعارف و اسلامي

     

ب-موضوعات بانكداري و ماليه اسلامي

  • مدیریت نقدینگی و ریسک در بانکداری اسلامی

  • الگوهای بانکداری اسلامی مناسب با هر کشور مسلمان

  • جریمه و خسارت تأخیر تادیه

  • قرارداد مضاربه و کاربردهای آن در اقتصاد معاصر

  • قرارداد صلح و کاربردهای آن در اقتصاد معاصر

  • قرارداد جعاله و کاربردهای آن در اقتصاد معاصر

  • کاربرد معاملات سواپ در بازار پول و سرمایه اسلامی

  • شاخص های بانکداری اسلامی

  • آسیب شناسی بانکداری در ایران و راهکارهای اصلاح آن

  • نقش و جایگاه بانکها در رونق و رکود اقتصاد کشور

 

ج- توسعه اقتصادی و پیشرفت

  • توسعه یا پیشرفت؟ ( وجوه تمایزو اشتراک)

  • نقد و بررسی نظریه های توسعه اقتصاد متعارف از دیدگاه اسلامی

  • بررسی مقایسه ای استراتژی های توسعه و راهبرد های پیشرفت اسلامی

  • الگوی بهینه استفاده از منابع طبیعی و حفظ محیط زیست

  • توسعه انسانی از دیدگاه اسلام و شاخص های آن

  • توسعه پایدار از منظر فقه اسلامی

  • آسیب شناسی دینی توسعه اقتصادی (مفاهیم سازگار و ناسازگار)

  • جایگاه و مسئولیت های دولت در توسعه اقتصادی و پیشرفت جامعه اسلامی

  • مبانی، اهداف، راهبردها و راهکارهای پیشرفت اسلامی

  • معیارها و شاخص های پیشرفت اسلامی

  • وقف و جایگاه آن در رشد و توسعه اقتصادی

  • تأمین مالی رشد و توسعه در اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی

  • رشد عدالت محور در فرآیند دستیابی به توسعه اقتصادی

  • تخصص و تعهد نیروی انسانی در مسیر پیشرفت اسلامی

     

د-موضوعات فقه الاقتصاد

فقه اقتصاد دولت:

  • درآمدهای دولت اسلامی (زکات، خمس، انفال و ...)

  • وظایف و اختیارات دولت اسلامی (حفظ محیط زیست، قانونگذاری، تأمین اجتماعی، . . .)

  • مشروعیت فقهی مالیات حکومتی

  • مقایسه دولت اسلامی با دولت سرمایه داری و سوسیالیستی (از نظر اهداف و انگیزه ها، وظایف و اختیارات، روشها و معیارها)

  • بررسی فقهی تملک و بهره برداری دولت از منابع طبیعی

  • خراج و کاربرد آن در اقتصاد معاصر

  • اقطاع و کاربرد آن در اقتصاد معاصر

  • بررسی فقهی یارانه دولتی

  • کیفیت تعلق زکات به اموال و آثار فقهی- اقتصادی آن (امکان سنجی فقهی تعمیم موارد وجوب زکات)

2.  فقه اقتصاد پول و بانکداری:

  • ماهیت پول و بهره از منظر فقه اسلامی

  • بررسی اجاره به شرط تملیک و کاربرد آن در معاملات معاصر

  • بررسی فقهی بیع المرابحه للآمر بالشراء (فروش اقساطی)

  • بررسی فقهی معاملات شرکت های لیزینگ

  • بررسی فقهی استفاده از کارت های اعتباری در بانکداری بدون ربا

  • بررسی فقهی و اقتصادی راهکار استفاده صحیح عقود مشارکتی در بانکداری بدون ربا

  • بررسی فقهی تجهیز منابع در بانکداری اسلامی و مقایسه آن با بانکداری متعارف

  • بررسی فقهی تخصیص منابع در بانکداری اسلامی و مقایسه آن با بانکداری متعارف

  • بررسی فقهی ابزار سیاست پولی در بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف

  • ربا و نظریه های جدید

  • حیله های ربا

  • خرید و فروش دین

  • ربا و جبران کاهش ارزش پول

  • بررسی فقهی ـ اقتصادی کاربرد عقد استصناع در بانکداری بدون ربا

  • بررسی فقهی ضمانت نامه های بانکی

  • ماهیت فقهی سپرده های بانکی

3.  فقه بازار بورس و سرمایه

  • اصول و قواعد فقهی حاکم بر بازار سرمایه

  • بررسی فقهی و اقتصادی اوراق مشارکت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

  • بررسی فقهی ابزارهای تأمین مالی در بازار سرمایه اسلامی

  • فقه بورس کالا

  • فقه بورس ارز

  • فقه بورس سهام

  • فقه شرکت های سهامی عام و خاص

  • فقه اوراق قرضه

  • فقه اوراق مشارکت و کاربرد آن در بازار سرمایه

  • فقه اوراق استصناع و کاربرد آن در بازار سرمایه

  • فقه ابزارهای مالی مشتقه (آتی ها، عقدالاختیار، . . . )

  • قاعده نفی غرر و مصادیق آن در اقتصاد معاصر

4.  فقه اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست

  • اصول و قواعد فقهی حاکم بر محیط زیست

  • مالکیت زمین و بهره برداری از آن

  • مالکیت آب و بهره برداری از آن

  • مالکیت معادن و بهره برداری از آن

  • مالکیت فضا و بهره برداری از آن

  • قاعده احیا و کاربرد آن در اقتصاد منابع طبیعی

  • قاعده حیازت و کاربرد آن در اقتصاد منابع طبیعی

5-  فقه بازار کالا و خدمات

  • راهکار فقهی تشکیل بازار مشترک اسلامی

  • اصول فقهی حاکم بر خدمات گردشگری و زیارتی

  • فقه بازار آموزش

  • فقه بازار درمان و بهداشت

  • بررسی فقهی تجارت الکترونیک

  • بررسی فقهی شرکت های هرمی

  • منشور اخلاقی کسب و تجارت در بازار اسلامی

  • قرض الحسنه و جایگاه آن در اقتصاد و بازار اسلامی

6.  فقه بیمه و تأمین اجتماعی

  • بررسی فقهی و اقتصادی بیمه و تکافل اسلامی

  • بررسی فقهی انواع بیمه تجاری (اشخاص، اموال و ...)

  • راهبردها و راهکارهای ایجاد بیمه فراگیر در جامعه اسلامی

7.  فقه اقتصاد وقف و امور خیریه

  • وقف مالیت و اسکناس

  • شخصیت حقوقی موقوفه از منظر فقه اسلامی و وقف شخصیت حقوقی

  • وقف و تأمین اجتماعی

  • وقف سهام

  • وقف مالکیت فکری

8.  فقه اقتصاد تولید

  • کار و نیروی انسانی از منظر فقه اسلامی

  • دستمزد عادلانه و سهم عوامل تولید

  • شرکت تعاونی از منظر فقه و مقایسه آن با بخش خصوصی و دولتی

  • بررسی فقهی اشتغال زنان و آثار آن در اقتصاد خانواده و کشور

  • رونق اقتصادي و تولید در آموزه هاي اسلامی (اسباب و موانع رزق و روزي )

فایل ضمیمه: