معناشناسی مکتب، نظام و علم در اقتصاد اسلامی
چکیده
تحقیق حاضر بخشی از رساله‌ای با عنوان «ماهیت اقتصاد اسلامی» است. ادبیات مصطلحی که درباره ماهیت دانش اقتصاد و تبع آن در اقتصاد اسلامی مطرح شده است تقسیم مباحث این دانش به سه شاخه مکتب، نظام و علم است. سوال اصلی که در رساله مطرح شده است این است که آیا ماهیت اقتصاد اسلامی نیز همانند ماهیت اقتصاد متعارف، مشتمل بر هر سه بخش مکتب، نظام و علم است یا اینکه تنها برخی از آنها را شامل می‌گردد؟
روشن است که پاسخ دادن به سوال اصلی فوق و سوالات فرعی دیگری که در این راستا مطرح شده‌اند، در گام اول، نیازمند تبیین دقیق مفهوم واژگان مکتب، نظام و علم در ادبیات اقتصاد اسلامی است. واقعیت این است که عدم تبیین دقیق معناشاختی واژگان فوق و عدم تفکیک و تمییز آنها از الفاظ دیگر، زمینه سوء تفاهم‌های مهمی را در اقتصاد اسلامی ایجاد کرده است. به همین منظور در این تحقیق واژگانی همچون مکتب، نظام، علم، مکتب اقتصادی، نظام اقتصادی، علم اقتصاد، ماهیت، اقتصاد اثباتی، اقتصاد دستوری و ... تبیین گردیده و رابطه آنها با یکدیگر و با برخی دیگر از واژگان مرتبط بیان شده است.
محمد بیدار